Cơ thể chúng ta cần nước để duy trì các hoạt động sống cơ bản. Mỗi ngày chúng ta đều nghe những lời khuyên rằng là nên uống nhiều nước để tránh bị sỏi thận hay các bệnh liên quan tiết niệu. Tuy nhiên, cơ thể chỉ cần một lượng nước vừa đủ, không nên uống quá nhiều vì cũng có thể gây ảnh hưởng xấu đến thận. Vậy, nếu uống nước nhiều hại thận không? Và uống như thế nào cho đúng?
Chức năng thận và vai trò của nước đối với thận
Thận là một cơ quan thuộc hệ tiết niệu, có hình dáng như hạt đậu và chức năng chính là lọc máu để loại bỏ các chất độc ra khỏi cơ thể. Ngoài ra, thận còn có chức năng nội tiết, điều hoà cân bằng nội môi, điều hoà huyết áp, tạo nước tiểu, bài tiết và tái hấp thu các chất cần thiết cho cơ thể.
Mỗi ngày, thận có thể lọc đến 200 lít máu, loại bỏ khỏi cơ thể khoảng 2 lít nước qua nước tiểu và tái hấp thu phần còn lại để duy trì các hoạt động cho cơ thể. Do đó, với người khoẻ mạnh bình thường thì cần duy trì uống mỗi ngày khoảng 2 lít nước. Với những người lao động nặng nhọc, vận động viên, người tập thể dục, người làm việc trong điều kiện nắng nóng, đổ nhiều mồ hôi, sốt, tiêu chảy,… thường sẽ cần lượng nước nhiều hơn tuỳ thuộc vào mức độ mất nước.
Lợi ích của việc uống nước đúng cách với sức khỏe thận
Uống đủ nước không chỉ tốt cho cơ thể và làn da mà còn đảm bảo thận được hoạt động khỏe mạnh hơn:
- Nước giúp duy trì mức huyết áp và dòng máu đến thận. Từ đó, thận duy trì được hoạt động hằng ngày và thải loại các độc tố qua nước tiểu.
- Hạn chế hình thành sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi niệu đạo,…: uống đủ nước giúp pha loãng nồng độ các muối khoáng trong nước tiểu, hạn chế hình thành các tinh thể muối và tạo thành sỏi.
- Tạo dòng chảy một chiều vừa đủ để ngăn chặn virus, vi khuẩn, vi nấm và ký sinh trùng có hại bơi ngược dòng từ bên ngoài vào hệ tiết niệu gây viêm nhiễm.
- Cân bằng pH nước tiểu và giữ nồng độ muối ổn định: lượng nước vừa đủ sẽ đảm bảo duy trì pH sinh lý tự nhiên của nước tiểu, giúp giảm hình thành các tinh thể sỏi và ức chế sự phát triển của mầm bệnh có hại.
Uống nước nhiều có hại thận không?
Có thể thấy nước rất cần cho cơ thể và nhất là sức khoẻ của thận. Hầu hết các chuyên gia y tế đều sẽ khuyến khích uống đủ nước mỗi ngày.
Tuy nhiên, nếu uống nước nhiều hại thận và cũng có thể gây ra một số vấn đề cho sức khỏe:
- Rối loạn điện giải và pH máu: Uống nước nhiều gây tăng lượng nước dư thừa trong máu, dẫn đến loãng máu và giảm nồng độ của các chất trong máu dễ dẫn đến rối loạn huyết áp, nhịp tim.
- Tăng gánh nặng lên thận: Thận phải hoạt động nhiều hơn để mau chóng loại bỏ nước dư thừa trong máu qua đường tiểu. Thậm chí nếu uống quá nhiều nước trong một thời điểm có thể áp lực lớn lên thận, gây tổn thương màng lọc cầu thận.
- Gây phù: Nếu thận, tim đã suy yếu thì uống nước nhiều sẽ gây tích nước, gây phù do giảm tuần hoàn và bài tiết.
- Ngộ độc nước: Uống quá nhiều nước không kịp đào thải cũng có thể dẫn đến nguy cơ gây ngộ độc nước, gây rối loạn cân bằng nội môi, thậm chí gây hôn mê và tử vong.
Hậu quả thận phải gánh chịu khi uống nước quá ít
Ngược lại, nếu uống không đủ nước có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm trên đường tiết niệu, sỏi thận, sỏi bàng quang,… Cụ thể như:
- Tăng nguy cơ mắc sỏi tiết niệu: Không đủ nước sẽ làm tăng nồng độ các khoáng chất trong nước tiểu như canxi, oxalat, urat,… Từ đó, dễ hình thành các mầm tinh thể và lâu dần sẽ tạo thành sỏi ở thận, bàng quang hay niệu đạo.
- Tổn thương màng lọc cầu thận: Thiếu nước gây giảm huyết áp giảm làm giảm dòng máu đến thận, giảm dinh dưỡng và oxy nuôi thận có thể dẫn đến tổn thương màng lọc cầu thận và gây suy thận.
- Tích tụ độc chất: các chất độc với cơ thể được đào thải qua thận. Nếu quá ít nước dẫn đến việc đào thải chất độc bị chậm lại sẽ làm tăng nguy cơ tích tụ và ngộ độc cho thể, đặc biệt là chất ure.
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu: Khi lượng nước tiểu giảm sút do thiếu nước sẽ làm giảm sức chảy của dòng nước tiểu. Đây là điều kiện thuận lợi để mầm bệnh từ bên ngoài xâm nhập và đi sâu vào bên trong hệ tiết niệu gây viêm nhiễm, sỏi thận,…
Cách điều chỉnh và duy trì lượng nước uống hợp lý
Để bảo vệ sức khoẻ, tốt nhất vẫn nên uống nước vừa đủ theo nhu cầu của cơ thể. Với người khoẻ mạnh bình thường, lượng nước được chuyên gia khuyến khích nên uống mỗi ngày từ 1,5 – 2 lít. Với người lao động nặng nhọc hoặc vận động viên có thể uống đến 2,5 lít/ngày. Với người có bệnh lý về thận hoặc tim, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ về lượng nước nên uống vào mỗi ngày.
Để uống nước an toàn cho thận, bạn nên lưu ý như sau:
- Uống từng ngụm nhỏ: Mỗi lần uống nên chỉ uống 50ml nước. Có thể chủ động uống theo chu kỳ hoặc khi cơ thể cảm thấy hơi khát. Uống khi cơ thể có dấu hiệu khát sẽ giúp nước được hấp thu tốt hơn và cũng đảm bảo bạn không uống nhiều nước hơn lượng cơ thể cần.
- Nên uống nước chủ động thay vì để cơ thể rất khát: Khi đi ra ngoài trời hoặc cơ thể bị mất nước thì nên chủ động uống nước với lượng vừa phải thay vì để cơ thể khát quá lâu. Khi đó cảm giác khát mãnh liệt có thể làm bạn uống một lượng nước lớn vào cơ thể, dễ dẫn đến tăng áp lực cho thận và rối loạn điện giải. Khi hoạt động ngoài trời có thể chọn các loại nước uống có bổ sung điện giải để bù đắp lại khoáng chất bị mất qua mồ hôi.
- Nên ưu tiên nước lọc: Loại nước tốt nhất cho cơ thể là nước lọc và nên uống nước ấm. Bạn cũng có thể uống các loại nước khoáng, nước ép, nước dừa, nước cam,… không đường để cung cấp thêm nước và vitamin khoáng chất cho cơ thể. Tuy nhiên, các loại nước này không thể thay thế được nước lọc.
- Không nên uống nhiều nước trước giờ đi ngủ: Bạn nên phân chia lượng nước uống cần thiết trong ngày và uống ít vào khoảng thời gian gần giờ đi ngủ để tránh tình trạng bị tiểu đêm dẫn đến mất ngủ.
Bài viết trên đã cho bạn các thông tin về việc uống nước nhiều hại thận như thế nào và uống ít nước gây tác hại ra sao. Do đó, việc quan trọng nhất là hãy lắng nghe cơ thể và điều chỉnh lượng nước uống vào mỗi ngày phù hợp với sức khoẻ và các hoạt động thể chất của bản thân. Với những người gặp các vấn đề trên thận và tim mạch, nên tham khảo chỉ dẫn của bác sĩ để được biết lượng nước cần thiết uống vào mỗi ngày, đảm bảo sức khỏe của bản thân.