Suy nhược cơ thể thường xuất hiện ở những người lao lực nặng, stress hoặc ăn uống thiếu chất trong thời gian dài hoặc cũng có thể do bệnh đau. Ăn uống đủ chất và dinh dưỡng cân bằng chính là “chìa khóa” giúp cải thiện sức khỏe, vượt qua suy nhược cơ thể. Với người bị suy nhược cơ thể thì việc bồi bổ rất quan trọng, Green Nutri đã tổng hợp lại thực đơn giàu dinh dưỡng giúp người suy nhược có thể thay đổi món ăn mỗi ngày và mau chóng bình phục trở lại.
Dưỡng chất cần thiết cho người suy nhược cơ thể
Suy nhược cơ thể là một tình trạng mà cơ thể cảm thấy mệt mỏi, khiến người bệnh lúc nào cũng rơi vào trạng thái kiệt sức, ngủ không đủ giấc, sụt cân, thậm chí là ăn không ngon miệng. Hiện nay, tình trạng suy nhược cơ thể được xem là tình trạng đáng báo động, đặc biệt là nhóm người thuộc độ tuổi 40 – 50. Sau đây là những dưỡng chất cần thiết cho người bị suy nhược cơ thể:
Chất đạm (Protein) – Nâng cao hệ miễn dịch
Chất đạm hay còn gọi là protein là thành phần chính trong việc cấu tạo nên các tế bào, các khối cơ, duy trì hệ miễn dịch cho cơ thể,…. Protein được lấy chính từ các nhóm thực phẩm giàu đạm có nguồn gốc từ động vật như thịt, cá, trứng… và nguồn gốc từ thực vật như các loại đậu như đậu nành, đậu xanh, đậu đỏ,…
Với người bình thường thì mức protein cần thiết sẽ trung bình khoảng 1g/kg cân nặng. Với người bị suy nhược thì có thể sẽ cần tăng thêm lượng đạm để giúp mau hồi phục. Tuy nhiên, cũng không nên lạm dụng quá nhiều, mỗi ngày nên cân đối vừa đủ lượng đạm phù hợp vào cơ thể hoặc hỏi ý kiến của bác sĩ với những người có bệnh lý gan và thận.
Tinh bột – Giúp cung cấp năng lượng
Tinh bột đóng vai trò cung cấp năng lượng cần thiết cho cơ thể. Hầu hết các hoạt động hằng ngày đều lấy năng lượng chủ yếu từ nhóm tinh bột đường (khoảng 50-60%). Đối với những người bị suy nhược cơ thể lẫn người khoẻ mạnh bình thường thì tinh bột là nhóm thực phẩm không thể thiếu trong khẩu phần ăn mỗi ngày.
Lượng tinh bột cần phải cân đối trong mỗi bữa ăn và với người suy nhược thì nên ăn uống đa dạng như cơm, bún, ngô, khoai mì, khoai lang,.. Đồng thời, đa dạng cách chế biến với nhiều món ăn khác nhau để giúp người suy nhược mau chóng lấy lại năng lượng, cải thiện vị giác và bình phục sức khỏe nhanh chóng.
Chất béo lành mạnh – Cải thiện tinh thần
Chất béo cũng là một trong số các nhóm chất dinh dưỡng không thể thiếu. Chất béo tốt hay là chất béo không bão hoà ngoài cung cấp năng lượng cho cơ thể, giúp cơ thể hấp thụ các vitamin tan trong dầu thì còn có tác dụng kháng viêm, giúp bảo vệ và ngăn ngừa các bệnh về tim mạch, phát triển trí não và bảo vệ thị lực.
Người bị suy nhược cơ thể cần bổ sung các thực phẩm giàu chất béo từ động vật, có trong các loại cá biển béo (cá thu, cá hồi,…) hoặc các dầu thực vật (dầu ô liu, dầu đậu nành, dầu hướng dương,…). Cung cấp vừa đủ lượng chất béo sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, giảm các phản ứng viêm và cải thiện sức khỏe tinh thần.
Vitamin – Hỗ trợ lấy lại năng lượng và sức khỏe
Vitamin rất cần thiết với người bị suy nhược. Các vitamin có vai trò quan trọng trong các phản ứng chuyển hoá và tái tạo năng lượng cho cơ thể. Đồng thời, các vitamin như vitamin nhóm B còn giúp cải thiện vị giác, giúp ăn uống ngon miệng, tăng sức đề kháng, giảm căng thẳng lo âu, ngủ ngon giấc và giúp phục hồi tế bào thần kinh.
Do đó, ngoài bổ sung các chất đạm, tinh bột đường và chất béo vào bữa ăn thì nên tăng cường nhóm vitamin và khoáng chất từ rau xanh, trái cây, các loại hạt đậu, ngũ cốc nguyên cám,…
Nước – Giúp cơ thể chuyển hóa và giảm căng thẳng
Nước cũng có vai trò quan trọng trong các phản ứng chuyển hóa của cơ thể. Việc uống đủ nước mỗi ngày góp phần giảm tình trạng căng thẳng và giữ bình ổn huyết áp, giảm các bệnh lý trên thận. Với nữ giới, uống đủ nước giúp cấp ẩm đủ cho làn da, giảm nhăn nheo, bong tróc,…
Những người bị suy nhược cơ thể nên bổ sung trung bình mỗi ngày 1.5 – 2 lít nước. Nên uống nước đun sôi để ấm và hạn chế uống nước quá nóng hay quá lạnh.
Gợi ý thực đơn cho người suy nhược cơ thể
Cháo bồ câu hạt sen
Hạt sen có hàm lượng dinh dưỡng cao, bao gồm protein thực vật lành mạnh, các vitamin A, E, C, B, carbohydrate và các khoáng chất thiết yếu như kali, kẽm,….
Trong khi đó, thịt bồ câu chứa nhiều axit amin thiết yếu, các vitamin (A, B1, B2, E), khoáng chất vi lượng và đa lượng thiết yếu. Ngoài ra, thịt bồ câu lại ít chất béo, chủ yếu là axit béo không bão hòa nên rất tốt cho sức khỏe..
Khi kết hợp 2 nhóm thực phẩm này thành món ăn thì lại vô cùng bổ dưỡng giúp cho người bị suy nhược cơ thể nhanh phục hồi. Bên cạnh đó, món cháo bồ câu với hạt sen cũng rất tốt cho những bệnh nhân mắc các bệnh viêm khớp dạng thấp, bệnh gút, ăn uống kém, người già,…
Cháo tổ yến
Yến sào được biết đến là loại thực phẩm rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là cho những người mới ốm dậy, suy nhược cơ thể. Trong tổ yến có hàm lượng protein khá cao giúp tăng tạo kháng thể, duy trì hệ miễn dịch khỏe và hỗ trợ phục hồi sau bệnh nhanh chóng.
Sử dụng tổ yến đúng liều lượng sẽ cải thiện sức khỏe người bệnh rõ rệt, cũng như cải thiện hệ tiêu hóa kích thích ăn ngon miệng. Những người mắc bệnh mãn tính như hen suyễn, viêm hô hấp mãn tính ăn cháo tổ yến cũng giúp giảm tình trạng bệnh và giảm mệt mỏi.
Cháo đậu đỏ
Cháo đậu đỏ là món ăn cũng cần bổ sung vào thực đơn dành cho người bị suy nhược cơ thể. Trong đậu đỏ có chứa hàm lượng chất xơ dồi dào và khoáng chất rất tốt cho hệ tiêu hóa và miễn dịch cơ thể.
Ngoài ra, các khoáng chất có trong đậu đỏ như kẽm và magie rất tốt cho quá trình đào thải độc tố, tăng hệ miễn dịch. Đậu đỏ có rất nhiều cách chế biến khác nhau. Ngoài nấu cháo đậu đỏ, bạn có thể nấu chè đậu đỏ, súp đậu đỏ,… cũng rất tốt cho cơ thể.
Gà hầm thuốc bắc
Gà hầm thuốc bắc hay gọi nôm na là gà tiềm thuốc bắc. Đây là món ăn phổ biến dành cho người mới ốm dậy, người bị suy nhược cơ thể cần bồi bổ để phục hồi cơ thể sau ốm.
Thịt gà vốn dì là món ăn giàu đạm và vitamin khoáng chất. Thịt gà ác so với thịt gà bình thường được xem là có vị thơm ngon hơn và kích thích ăn uống. Đặc biệt là bổ dưỡng với hàm lượng cao các axit amin thiết yếu và vitamin nhóm B, giúp hỗ trợ bình phục nhanh ăn ngon ngủ ngon hơn, rất phù hợp với người vừa ốm dậy, thể trạng yếu và tiêu hoá kém. Thông thường, món ăn này thường sử dụng gà ác hầm với đông trùng hạ thảo, hoài sơn, táo đỏ, các vị thuốc giúp bồi bổ khí huyết cho những thể trạng suy nhược, ốm yếu hay vừa mới bệnh dậy.
Cá chép hấp gừng
Theo y học cổ truyền, cá chép là món ăn vừa bổ vừa có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh như phù thũng, vàng da, phòng bệnh đường hô hấp,… Trong khi đó, gừng có vị cay, tính ấm giúp làm ấm cơ thể và cũng là một loại thảo dược tốt cho sức khỏe.
Chính vì vậy, khi chế biến món ăn cá chép hầm gừng được xem là món ăn bổ dưỡng, cân bằng âm dương cho người bị suy nhược cơ thể. Đối với những người các bệnh về tim mạch, thận hay đau mỏi vai gáy cũng rất tốt khi dùng món ăn này.
Súp lươn
Súp lươn là món ăn được chế biến đơn giản, dễ nấu nhưng lại có hàm lượng dinh dưỡng cao. Súp lươn thơm ngon, dễ ăn và dễ tiêu hoá nên cũng là món ăn dành cho người bị suy nhược cơ thể.
Trong thịt lươn rất giàu đạm giúp cơ thể mau bình phục; các vitamin B1, 6, 12 và sắt giúp bổ máu; canxi và magie giúp xương khớp khỏe mạnh,… Do đó, người suy nhược có thể thêm súp lươn vào thực đơn để hồi phục cơ thể và cải thiện sức khỏe nhanh chóng.
Thịt heo hầm hoàng kỳ
Thịt heo hầm hoàng kỳ là món ăn giúp lưu thông khí huyết và là món ăn rất bổ dưỡng cho người bị mệt mỏi, suy nhược, kém ăn, sau bệnh hay gầy yếu.
Thịt heo là món ăn quen thuộc và được xem là lành tính, dễ tiêu hoá. Trong Đông y, hoàng kỳ được sử dụng từ lâu với nhiều tác dụng quý như bổ khí, tăng cường miễn dịch, cải thiện tình trạng suy giảm miễn dịch, bảo vệ gan, hỗ trợ phòng tiểu đường và ung thư.
Hai thực phẩm này kết hợp với nhau giúp tạo nên món ăn bổ dưỡng, tăng sức đề kháng, hỗ trợ phục hồi khí huyết, tăng cường sức khoẻ và kích thích ăn uống ngon miệng hơn.
Bào ngư hầm đông trùng hạ thảo
Một món ăn bổ dưỡng khác mà người bị suy nhược cơ thể không nên bỏ qua đó là bào ngư hầm đông trùng hạ thảo. Bào ngư và đông trùng hạ thảo được xem là các nhóm thực phẩm vô cùng quý giá, đắt tiền nhờ giá trị dinh dưỡng vô cùng cao.
Bào ngư là một loại hải sản giàu protein và các vitamin khoáng chất. Ăn bào ngư giúp mau hồi phục thể lực, giảm các bệnh lý viêm, cải thiện sức khỏe, dưỡng khí bổ huyết, cải thiện sinh lý cho cả nam và nữ. Còn đông trùng hạ thảo là vị thuốc quý trong Y học cổ truyền và cả Y học hiện đại. Đông trùng hạ thảo bổ dưỡng, phục hồi khí huyết, cải thiện sức khoẻ tổng thể, giảm mắc các bệnh nhiễm trùng, giúp người già mau bình phục và giúp ngủ ngon giấc.
Do đó, bào ngư hầm đông trùng hạ thảo là món ăn đại bổ dành cho người suy nhược cơ thể. Mỗi tuần có thể ăn từ một đến hai lần để bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể, giúp người gầy ốm mau lấy lại sức khoẻ và người già có sức đề kháng tốt hơn.
Nguyên tắc khi xây dựng thực đơn cho người suy nhược cơ thể
Như đã nói ở trên, việc ăn uống đúng cách và đủ chất gần như quyết định thời gian bình phục nhanh hay chậm ở người bị suy nhược cơ thể. Tuy nhiên, không phải ăn nhiều các món ăn đại bổ là sẽ càng mau bình phục. Bởi lẽ những người đang bị suy nhược cũng thường bị kém hấp thu, tiêu hoá yếu, hay chán ăn,… dẫn đến khó ăn nhiều cùng một lúc và cũng không hấp thu được tối đa dinh dưỡng từ thực phẩm.
Do đó, để giúp các món ăn bổ dưỡng phát huy tác dụng tốt, khi xây dựng thực đơn cho người suy nhược cơ thể cần lưu ý các nguyên tắc sau:
- Bổ sung đầy đủ các dưỡng chất quan trọng: Bữa ăn cho người suy nhược cần có đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu. Khi chế biến các món ăn cần phải có kế hoạch hợp lý và kết hợp đầy đủ các nhóm dưỡng chất như đạm, chất xơ, vitamin, chất béo, tinh bột,…
- Thực phẩm đa dạng: Người suy nhược cơ thể hay bị chán ăn, ăn ít, khó tiêu. Do đó, nên thay đổi mỗi ngày về thực phẩm lẫn cách chế biến để kích thích vị giác, tạo cảm giác thèm ăn, ăn uống được ngon miệng hơn. Từ đó, người bị nhược sẽ ăn được nhiều hơn.
- Chia nhỏ bữa ăn: đối với người bệnh hay người bị suy nhược không nên ăn quá nhiều thức ăn vào các bữa chính. Điều này không tốt cho hệ tiêu hóa mà làm cho người bệnh cảm giác chán ăn hơn, có thể gây nên tình trạng nôn ói, khó tiêu… Chính vì vậy, hãy chia nhỏ khẩu phần ăn hằng ngày thành 5-6 bữa để lượng thức ăn được hấp thụ tốt nhất.
- Thêm sản phẩm dinh dưỡng khi cần thiết: thông thường các vitamin thường sẽ có trong các loại thực phẩm tự nhiên hằng ngày. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể sử dụng các sản phẩm giàu dinh dưỡng bổ sung hoặc các dạng sữa dinh dưỡng, sữa hạt ngũ cốc, sữa chua, viên uống vitamin tổng hợp,… để tăng cường thêm trong giai đoạn này giúp mau bình phục hơn. Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia trước khi dùng vitamin bổ sung.
Suy nhược cơ thể có thể gặp ở bất kỳ ai, bất kỳ độ tuổi hay giới tính nào. Nhưng vì có nhiều triệu chứng không đặc hiệu nên thường bị nhầm lẫn với các mệt mỏi và căng thẳng thường ngày. Các dấu hiệu như là mệt mỏi, suy giảm trí nhớ, khó ngủ, ăn uống kém ngon, rối loạn tiêu hóa, hay bệnh vặt, sụt cân,… đều có thể là triệu chứng của suy nhược cơ thể. Do đó, để đảm bảo bạn có đang bị suy nhược cơ thể hay không, cần phải đến các cơ sở y tế để được thăm khám.
Để hỗ trợ điều trị và phòng ngừa suy nhược cơ thể, hãy tăng cường dinh dưỡng và ăn uống đầy đủ mỗi ngày. Ngoài 3 bữa ăn chính, hãy tăng thêm các bữa phụ từ 2-3 bữa để bổ sung dinh dưỡng.
Với nguồn dinh dưỡng bổ sung lành mạnh như Organic Avocado, hỗ trợ về dinh dưỡng khối cơ, khí huyết, năng lượng và miễn dịch toàn diện cho cơ thể. Hơn nữa, đây là dòng sữa hạt ngũ cốc thuần chay, ai cũng có thể dùng được và không chứa lactose nên rất tốt cho sức khỏe. Mỗi ngày có thể uống 2 ly hoặc 3 ly khi bị suy nhược cơ thể để giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.