Ngày đăng: 23-10-2024
Biếng ăn tâm lý là một dạng của biếng ăn do yếu tố tâm lý và sự kiểm soát việc ăn uống một cách thái quá của bản thân. Biếng ăn tâm lý có thể xuất hiện ở nhiều độ tuổi, làm ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, dinh dưỡng, tinh thần và cảm xúc của người bệnh. Do đó, việc tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu cũng như nhận thức được mức độ nguy hiểm của bệnh sẽ giúp chúng ta có cách điều trị đúng đắn.
Biếng ăn tâm lý là gì?
Biếng ăn tâm lý hay còn gọi là chán ăn thần kinh (Tiếng Anh là Anorexia Nervosa) là một dạng rối loạn về ăn uống và chế độ dinh dưỡng. Chứng chán ăn tâm thần (Anorexia Nervosa) là một trong ba loại rối loạn ăn uống đã được công nhận trong Hướng dẫn Chẩn đoán và Thống kê các Rối loạn Tâm thần (DSM).
Khác với các triệu chứng biếng ăn về bệnh lý hay sinh lý, người mắc chứng biếng ăn tâm lý lại rất sợ ăn uống, có thể xem đồ ăn là nỗi sợ lớn và ám ảnh về cân nặng. Những người có triệu chứng này thường đặt ra giới hạn về đồ ăn hằng ngày, theo thời gian có thể dẫn đến chán ăn, bỏ ăn.
Với những người luôn muốn có một vóc dáng đẹp họ thường sử dụng các phương pháp ăn kiêng. Họ ám ảnh tâm lý rằng mình có thể bị tăng cân, mặc dù cân nặng và thể trạng họ đang ở mức bình thường có khi còn gầy hơn so với tiêu chuẩn. Dần dần, họ xem việc ăn kiêng là điều hiển nhiên và trở nên mất kiểm soát và chuyển thành triệu chứng biếng ăn tâm lý.
Nguyên nhân của chứng biếng ăn tâm lý
Các nguyên nhân dẫn đến biếng ăn tâm lý rất phức tạp, có thể là do một hoặc là sự kết hợp của một vài yếu tố gây nên. Những yếu tố nguy cơ góp phần gây ra bệnh đã được biết đến bao gồm:
- Căng thẳng, stress, áp lực xã hội: công việc áp lực kéo theo hàng loạt triệu chứng như lo âu, căng thẳng kéo dài, stress dần dẫn đến tình trạng mệt mỏi, ngủ không ngon giấc, tinh thần không được thoải mái. Điều này làm cho bạn cảm thấy chán ăn về lâu dần sẽ trở nên biếng ăn, lười ăn.
- Bệnh lý về đường tiêu hóa: Những người bị rối loạn tiêu hóa sẽ là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến biếng ăn kéo dài, đến lúc đó cơ thể bạn sẽ dần chán ăn, không muốn dung nạp thêm thức ăn vào trong cơ thể.
- Người trong chế độ ăn kiêng: đối với các bạn trẻ thường có tâm lý muốn thân hình thon gọn, thường hay bị chứng ảo giác rằng cơ thể mình lúc nào cũng tăng cân. Nên dần, sẽ bớt dần đi các bữa ăn và các chất dinh dưỡng và lâu dần sẽ không còn thèm ăn và thậm chí là bỏ bữa chính.
- Người có bệnh mất ngủ thường xuyên: người có tiền sử mất ngủ mãn tính cũng là nguyên nhân dẫn đến chứng biếng ăn tâm lý.
- Cú sốc tâm lý: Những thay đổi đột ngột trong cuộc sống như chuyển đến một nơi khác sống, gia đình không hạnh phúc, ly hôn, người thân qua đời,… có thể gây nên những cú sốc tâm lý lớn, đau buồn quá mức dẫn đến chán ăn. Tình trạng biếng ăn tâm lý cũng thường xuất hiện ở cả những người thường hay có những suy nghĩ tiêu cực và sự lo lắng về cuộc sống quá mức.
- Ảnh hưởng của văn hóa/truyền thông: Đây có thể xem là yếu tố khách quan từ bên ngoài tác động đến hình tượng và tiêu chuẩn về cái đẹp. Lâu dần, chúng ta sẽ xem đó là quy chuẩn, phải gầy, mảnh khảnh mới được xem là đẹp. Dẫn đến tâm lý ép cân, nhịn ăn, ám ảnh mãnh liệt với việc tăng cân. Điều này cũng dẫn đến chán ăn tâm lý.
- Thiếu dinh dưỡng kéo dài: Với những người lớn tuổi, thường sẽ bị thiếu chất do sự lão hóa của hệ tiêu hóa cũng như chức năng nhai nuốt của răng. Khi dinh dưỡng không đủ, cơ thể hay mệt mỏi, suy nhược và dẫn đến chán ăn. Đặc biệt, người cao tuổi dễ thiếu các vitamin nhóm B như B3, B6, B9, B12,… Thiếu các vi chất này cũng sẽ dẫn đến chán và khó ngủ.
Dấu hiệu nhận biết của tình trạng biếng ăn tâm lý?
Thông thường, người mắc chứng bệnh biếng ăn tâm lý thường không nhận ra bệnh của chính mình. Nhưng nếu kéo dài trong một thời gian dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí còn đe dọa tới tính mạng.
Người mắc bệnh biếng ăn tâm lý có những biểu hiện và triệu chứng thường gặp như sau:
- Tâm lý sợ tăng cân, muốn giảm cân nhanh chóng;
- Cơ thể lúc nào cũng ở trạng thái mệt mỏi, ngủ không đủ giấc;
- Cảm giác lúc nào cân nặng cũng vượt quá mức;
- Luôn tự ti về hình thể không được đẹp, thon gọn;
- Quan tâm đến chế độ ăn quá mức, ăn uống không đủ chất, hay bỏ bữa ăn;
- Lúc nào cũng ép cơ thể phải ăn kiêng, ăn ít;
- Từ bỏ những thói quen ăn uống yêu thích trước đây;
- Cảm thấy sợ hoặc không có cảm giác muốn ăn khi nhìn đồ ăn, thức uống;
- Đối với trẻ nhỏ, biểu hiện bằng các triệu chứng như: khóc khi ăn, lắc đầu, ngậm thức ăn, che miệng lại khi được cho ăn,…
- Cảm xúc thất thường, dễ cáu gắt, nhạy cảm với những lời bình phẩm của người khác về ngoại hình.
Hậu quả của biếng ăn tâm lý
Biếng ăn kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe cho dù là người lớn hay trẻ nhỏ. Đối với trẻ nhỏ, biếng ăn sẽ dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng, hệ miễn dịch kém, còi xương và chậm lớn. Đối với người lớn, thường gặp ở người trung niên và lão niên sẽ ảnh hưởng đến việc hấp thụ dinh dưỡng, cơ thể không tạo được miễn dịch, đề kháng kém dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, sụt ký và suy kiệt.
Biếng ăn sẽ dẫn đến hậu quả là cơ thể không nhận đủ chất dinh dưỡng để nuôi dưỡng cơ thể và ngăn chặn sự xâm nhập của bệnh tật, làm đẩy nhanh quá trình lão hóa. Các bộ phận trong cơ thể sẽ bị ảnh hưởng như tim, cơ, phổi…., làm tăng nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm, mãn tính.
Đối với phụ nữ, việc làm đẹp là điều hiển nhiên. Tuy nhiên, nếu lạm dụng việc giảm cân bằng việc ăn kiêng thời gian sẽ mắc phải chứng biếng ăn tâm lý. Và hệ lụy sẽ làm cho cơ thể mệt mỏi, xương yếu, ảnh hưởng đến việc sinh nở về sau. Theo thống kê, hậu quả từ việc biếng ăn tâm này ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe, có khoảng 10% người mắc chứng biếng ăn và 30% sẽ có nguy cơ cao mắc các bệnh mãn tính.
Đối tượng nào dễ bị mắc chứng biếng ăn tâm lý?
Biếng ăn tâm lý chiếm khoảng 1% dân số và xảy ra ở tất cả đối tượng. Tuy nhiên, phần lớn chứng biếng ăn tâm lý thường gặp ở các đối tượng như: trẻ nhỏ, phụ nữ (muốn ăn kiêng, giảm cân), trẻ ở độ tuổi mới lớn (thường sợ tăng cân, nhịn ăn) và người lớn tuổi ăn uống kém.
Biếng ăn tâm lý ở trẻ nhỏ và trẻ tuổi mới lớn nếu kịp thời phát hiện và điều trị sớm sẽ rất hiệu quả. Có thể kích thích trẻ ăn uống với nhiều loại thực phẩm ngon miệng, bày biện đẹp mắt. Trẻ nếu có chế độ ăn hợp lý và dinh dưỡng sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện hơn.
Do đó, khi có các dấu hiệu biếng ăn người thân không nên chủ quan, cần phải có kế hoạch điều trị ngay, không nên để quá lâu và kéo dài sẽ rất khó điều trị và ảnh hưởng đến sức khỏe.
Cách điều trị biếng ăn tâm lý
Biếng ăn tâm lý có thể điều trị hoàn toàn nếu được phát hiện sớm. Việc điều trị biếng ăn tâm lý đúng cách sẽ giúp người bệnh có chất lượng cuộc sống tốt hơn, hồi phục sức khỏe nhanh chóng. Dựa trên từng cá nhân cụ thể mà bác sĩ sẽ có những tư vấn điều trị khác nhau.
Sau đây là một số cách điều trị chứng biếng ăn tâm lý có thể tham khảo:
- Điều chỉnh chế độ ăn uống: Người bệnh cần phải có một chế độ ăn uống khoa học, thay đổi thói quen ăn uống hằng ngày, các bữa ăn nên chia nhỏ thành nhiều bữa, trong bữa ăn có đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng và đa dạng món ăn hằng ngày.
- Tạo tinh thần luôn vui vẻ, phấn khởi: tâm lý vui vẻ, thoải mái sẽ là yếu tố quan trọng trong bữa ăn, đặc biệt là trẻ nhỏ, sẽ giúp cho họ có được tinh thần phấn khởi hơn, thú vị hơn. Trong bữa ăn, các thành viên hãy trò chuyện vui vẻ, cùng ăn với nhau sẽ làm cho người bệnh ăn được ngon miệng hơn và thích thú với việc ăn uống hơn.
- Đi thăm khám định kỳ: Với trường hợp biếng ăn dài ngày cần phải có sự theo dõi liên tục và điều chỉnh phương pháp cho phù hợp với sự cải thiện của bệnh nhân. Do đó, cần tuân thủ lịch thăm khám đầy đủ để giúp đảm bảo việc điều trị.
- Dùng thuốc điều trị: hiện nay, chứng bệnh biếng ăn tâm lý chưa có thuốc điều trị. Tuy nhiên, những người biếng ăn tâm lý do mắc phải các triệu chứng lo âu, mệt mỏi, ngủ không ngon,…sẽ điều trị các triệu chứng này. Từ đó giúp bệnh biếng ăn được thuyên giảm.
- Nhập viện để điều trị: bệnh nhân có tình trạng cơ thể suy nhược, cân nặng giảm nhanh, ngất xỉu cần phải đưa ngay đến các cơ sở y tế để kịp thời có phương pháp điều trị và theo dõi.
Dinh dưỡng cho người biếng ăn tâm lý
Dinh dưỡng là nền tảng của sức khỏe. Đối với người bị biếng ăn tâm lý thì có một chế độ dinh dưỡng khoa học là vô cùng quan trọng. Chế độ dinh dưỡng đúng không chỉ giúp người bệnh cải thiện sức khỏe, đề kháng, vóc dáng mà còn giúp họ vượt qua được những ám ảnh cực đoan về tâm lý khác.
Theo đó, chế độ dinh dưỡng của người bị biếng ăn tâm lý nên có các nhóm chất sau:
- Thực phẩm giàu đạm: Người biếng ăn thường bị thiếu dinh dưỡng trầm trọng. Do đó, người gầy yếu và đặc biệt là các bó cơ bị teo đi do quá trình lấy cơ để tạo năng lượng của cơ thể. Do đó, người biếng ăn cần tăng cường nhóm đạm trong bữa ăn hằng ngày. Ưu tiên các loại đạm dễ tiêu hóa và ít cholesterol như thịt trắng, thịt gà, thịt nạc, hải sản, các loại ngũ cốc, hạt,…
- Thực phẩm giàu vitamin: Nhóm thực phẩm giàu vitamin C, D, E, B sẽ giúp cải thiện đề kháng, chống oxy hóa, cải thiện các phản ứng chuyển hóa, tăng tạo enzym cần thiết cho cơ thể. Người biếng ăn nên ăn nhiều hoa quả, rau xanh, ngũ cốc và hạt dinh dưỡng để tăng cường các vitamin này.
- Thực phẩm giàu chất béo tốt: Chất béo rất quan trọng cho cơ thể, giúp giảm căng thẳng, âu lo cũng như duy trì sức khỏe của hệ xương khớp. Do đó, nên bổ sung đủ chất béo cho cơ thể mỗi ngày thông qua các loại cá béo, hạt béo như macca, hạnh nhân, óc chó,…
- Uống thêm sữa và sữa hạt ngũ cốc: Thực phẩm tăng cường dinh dưỡng nên có trong các bữa ăn phụ hằng ngày. Người bị biếng ăn tâm lý nên tăng cường từ 2-3 bữa phụ/ngày với các loại sữa tươi, sữa chua, sữa hạt ngũ cốc để bổ sung thêm phần dinh dưỡng đã thiếu hụt.
Với người bị biếng ăn tâm lý, chế độ ăn uống và sinh hoạt cần lưu ý như sau:
- Những người biếng ăn thường sẽ sợ đồ ăn, thường không muốn ăn, thậm chí là từ chối ăn khi có thể. Vì vậy, người thân nên nên ưu tiên lựa chọn những thực phẩm họ yêu thích, chế biến thành nhiều món khác nhau để kích thích vị giác.
- Thường xuyên ăn các món ăn dinh dưỡng như ngũ cốc, sữa chua, nước ép trái cây.
- Trong bữa ăn nên kết hợp cả các chất giàu protein như thịt heo, gà, cá,… các chất xơ như rau xanh, củ quả,…
- Bổ sung thêm nhiều loại trái cây, tốt nhất nên ăn trái cây theo mùa sẽ đảm bảo cung cấp đủ vitamin và khoáng chất.
- Bên cạnh đó yếu tố tinh thần cũng rất quan trọng, trong bữa ăn một không khí vui vẻ sẽ góp phần giúp cho người bệnh được thoải mái và ăn uống được ngon miệng hơn rất nhiều.
- Làm việc vừa sức, nghỉ ngơi hợp lý, tránh áp lực và căng thẳng.
Có thể thấy, ai cũng có thể mắc phải tình trạng biếng ăn tâm lý. Chúng có thể tự thuyên giảm hoặc cũng có thể trở nên nặng hơn, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cũng như là chất lượng cuộc sống. Do đó, hãy luôn tạo cho mình một tâm lý thoải mái, chế độ ăn uống đầy đủ và đa dạng. Đồng thời mở rộng các kết nối xã hội, theo đuổi một vài sở thích cá nhân để giúp cơ thể luôn tràn đầy sự tích cực. Đây là những cách tốt nhất để chúng ta phòng tránh được vấn đề biếng ăn tâm lý.
Chủ động tăng cường dinh dưỡng cho cơ thể trong những ngày bận rộn, chế độ dinh dưỡng kém hoặc cả những ngày cảm xúc không tốt không muốn ăn uống với thức uống dinh dưỡng bổ sung như sữa hạt ngũ cốc 25 Green Nutri.
Với công thức kết hợp lên đến 25 thành phần thực vật, hoàn toàn thuần chay và chứa nhiều loại siêu thực phẩm như tảo xoắn Spirulina, diệp lục tố, yến mạch, đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ, hạt lanh, hạt sen, hạt chia,… giúp cung cấp đa dạng vi chất với đủ 4 nhóm chất cơ bản cơ thể cần như đạm, chất béo, tinh bột, vitamin & khoáng chất.
Sữa hạt ngũ cốc 25 Green Nutri có hương vị thơm ngon, vị ngọt nhẹ từ đường trái cây, không đường tinh luyện là sự lựa chọn thích hợp cho các bữa phụ trong ngày, giúp phòng ngừa thiếu chất cũng như cải thiện hệ tiêu hóa mà không lo tăng cân.
Mua sữa bột dinh dưỡng Green Nutri ở đâu?
Hiện nay có nhiều sản phẩm giả, nhái các thương hiệu lớn đang trôi nổi trên thị trường và Green Nutri cũng không ngoại lệ.
Để mua đúng sản phẩm sữa hạt ngũ cốc 25 Green Nutri, sữa cho người tiểu đường 25 Beta Glucare, sữa bột ngũ cốc dinh dưỡng Organic Avocado chính hãng, bạn có thể mua tại fanpage 25 Green Nutri, gian hàng bán sữa hạt ngũ cốc 25 Green Nutri tại Shopee, các cửa hàng trực thuộc trực tiếp của Công ty xuất nhập khẩu Hải Bình.
Hoặc gọi trực tiếp đến hotline 0969.15.25.25 Các kênh trên đều là kênh bán hàng chính thức của chúng tôi tại Việt Nam. mua đúng nơi không lo hàng giả và an toàn sức khỏe.