Củ đậu là loại củ có vị ngọt nhẹ, nhiều nước, thanh mát và giúp giải nhiệt mùa hè rất tốt. Không chỉ thế, củ đậu còn được dùng trong các món ăn giúp tạo vị ngọt thanh tự nhiên. Do đó mà củ đậu được nhiều người ưa thích. Vì có tính ngọt nhẹ nên có rất nhiều người thắc mắc liệu rằng tiểu đường có ăn được củ động không? Cùng tìm hiểu câu trả lời qua bài viết sau đây.
Người bệnh tiểu đường ăn củ đậu được không?
Trước khi tìm hiểu rằng tiểu đường có ăn được củ đậu không, thì chúng ta cần biết thêm thông tin về hàm lượng dinh dưỡng của củ đậu.
Củ đậu hay còn gọi là củ sắn, có tới 80-90% là nước, còn lại là tinh bột và đường. Theo Y học cổ truyền, củ đậu có vị ngọt nhẹ, thanh mát, vào kinh phế và vị. Theo đó, củ đậu có công dụng giải khát, sinh tân, giải độc rượu, dùng trong một số trường hợp giải độc rượu và lở loét.
Theo Y học hiện đại, củ đậu chứa nhiều carbohydrate, vitamin khoáng chất và chất xơ. Theo đó, chỉ số đường huyết GI của củ đậu ở mức 17, được xem là mức thấp nên khá an toàn với người tiểu đường. Chưa kể, còn có một số nghiên cứu cho thấy củ đậu giàu tinh bột kháng và chất xơ nên giúp giảm hấp thu đường vào máu và giảm đề kháng insulin. Vì thế, khi hỏi người tiểu đường có ăn được củ đậu không thì câu trả lời là có thể ăn được. Tuy nhiên, để tránh gây hại cho cơ thể thì nên ăn với lượng vừa phải và không ăn quá thường xuyên.
Bạn đã hiểu hết về bệnh đái tháo đường chưa? Đọc ngay bài viết Bệnh đái tháo đường nguyên nhân-phòng và điều trị để tìm hiểu chi tiết về bệnh đái tháo đường, căn nguyên bệnh lý, các điều trị và chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ giúp người tiểu đường sống vui sống khỏe.
6 lợi ích của củ đậu đối với người bệnh tiểu đường
Kiểm soát đường huyết trong máu
Củ đậu là thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp (GI = 17). Với mức chỉ số này thì khả năng làm tăng đường huyết đột ngột sau ăn củ đậu khá thấp. Do đó, củ đậu được xem là an toàn với người có đường huyết cao, người tiểu đường.
Hàm lượng carbohydrate thấp (chỉ 7% so với mức khuyến nghị) giúp hạn chế lượng đường dung nạp, trong khi chất xơ cao (đến 14% so với mức khuyến nghị) giúp làm chậm quá trình hấp thu carbohydrate và giữ ổn định đường huyết sau khi ăn.
Ngoài ra, nhiều nghiên cứu còn chỉ ra rằng củ đậu có khả năng tăng độ nhạy Insulin, hỗ trợ quá trình vận chuyển Insulin từ máu vào tế bào, giúp giảm đường huyết và có lợi cho người mắc tiểu đường. Thêm vào đó, một nghiên cứu năm 2015 trên chuột cho thấy khi chuột được cho uống dịch chiết từ củ đậu có nhận thấy tác dụng hạ đường huyết so với nhóm chứng không được uống.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Củ đậu chứa hàm lượng kali tương đối cao, giúp giãn mạch, điều hoà nhịp tim và giảm áp lực lên thành mạch máu. Từ đó hỗ trợ người có bệnh lý tim mạch giúp kiểm soát huyết áp và duy trì nhịp tim ổn định.
Ngoài ra, trong 100g củ đậu có 0.6mg sắt và 0.048mg đồng, hai vi chất quan trọng tham gia vào quá trình sản sinh hồng cầu, tăng cường vận chuyển oxy đến các tế bào, giúp ổn định tuần hoàn và lưu lượng máu. Nhờ những thành phần dinh dưỡng này, củ đậu có thể hỗ trợ giảm nguy cơ mắc biến chứng tim mạch và đột quỵ ở người bệnh tiểu đường.
Hỗ trợ giảm cân, duy trì cân nặng ở người tiểu đường
Củ đậu giàu chất xơ giúp kiểm soát cân nặng, đặc biệt phù hợp cho người tiểu đường đang muốn giảm cân. Với hàm lượng calo thấp (chỉ 38 kcal/100g) nên không gây tích lũy mỡ thừa.
Ngoài ra, củ đậu chứa đến 80 – 90% nước và 4.8g chất xơ/100g, cùng nhiều dưỡng chất thiết yếu như vitamin C, B, photpho, canxi, kali,… giúp làm chậm quá trình hấp thu, tạo cảm giác no lâu và giảm sự thèm ăn. Nhờ vậy mà người tiểu đường có thể bổ sung củ đậu vào khẩu phần ăn để hỗ trợ giảm cân hay tăng cường dinh dưỡng mà ít nguy cơ ảnh hưởng đến đường huyết.
Thúc đẩy hệ tiêu hóa
Trong củ đậu có Inulin – chất xơ hoà tan giúp tạo môi trường thuận lợi cho lợi khuẩn phát triển và nhuận tràng. Do đó, ăn củ đậu giúp tiêu hoá hoá khoẻ, phòng bệnh táo bón.
Bên cạnh đó, lượng chất xơ không hòa tan dồi dào trong củ đậu ít bị tiêu hoá tại ruột, giúp tăng khối phân và đẩy chất thải ra ngoài dễ dàng hơn, hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru và ngăn ngừa táo bón hiệu quả.
Bảo vệ khỏi stress oxy hóa tế bào
Củ đậu chứa nhiều chất chống oxy hóa như selen, beta-carotene, vitamin C,… giúp chống lại gốc tự do và ngăn chặn quá trình stress oxy hóa gây tổn thương tế bào. Nhờ đó, cơ thể được bảo vệ tốt hơn, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, ung thư và hạn chế biến chứng tiểu đường.
Tăng cường hệ miễn dịch
Vitamin C trong củ đậu giúp thúc đẩy sản sinh và tăng trưởng tế bào bạch cầu, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của mầm bệnh.
Ngoài ra, một nghiên cứu tại Ấn Độ cho thấy chiết xuất từ chất xơ của củ đậu còn giúp sản xuất các kháng thể chống lại mầm bệnh, giúp tăng cường hệ miễn dịch, tốt cho sức khỏe người tiểu đường.
Người tiểu đường ăn củ đậu thế nào cho đúng?
Người bệnh tiểu đường có thể ăn củ đậu. Nhưng cần chú ý những cách ăn sau để tối ưu hóa lợi ích mà vẫn kiểm soát được mức đường huyết:
- Kết hợp với protein và chất béo lành mạnh: Ăn củ đậu cùng với thực phẩm giàu protein như thịt nạc gà hoặc cá và rau củ quả giúp làm chậm quá trình hấp thu đường, ổn định đường huyết.
- Ăn với lượng vừa phải: Người tiểu đường chỉ nên ăn 1-2 củ đậu nhỏ mỗi ngày. Nhưng không liên tục quá 4 – 5 ngày.
- Chọn củ đậu đúng cách: Nên ưu tiên chọn củ đậu tươi, vỏ ngoài toàn vẹn, không bị dập úng, kết cấu cứng để đảm bảo chất lượng và giá trị dinh dưỡng. Khi ăn nên gọt bỏ vỏ.
- Cách chế biến: Lý tưởng nhất là chế biến củ đậu bằng cách hấp, luộc hoặc ăn sống. Tránh chiên hoặc sử dụng nhiều dầu mỡ vì có thể tăng cân và ảnh hưởng đến đường huyết.
- Lưu ý khi dùng gia vị: Hạn chế sử dụng gia vị có hàm lượng natri và đường cao. Nên dùng gia vị tự nhiên như rau mùi, hành lá để thêm hương vị mà không làm tăng đường huyết.
- Theo dõi lượng đường trong máu: Khi ăn nên chú ý đến các biểu hiện bất thường nếu có. Có thể theo dõi đường huyết sau ăn với máy đo đường huyết cá nhân tại nhà. Từ đó điều chỉnh lượng củ đậu tiêu thụ sao cho phù hợp với thể trạng.
Dinh dưỡng cho người tiểu đường
Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát tiểu đường, giúp ổn định đường huyết và ngăn ngừa các biến chứng. Dưới đây là những nguyên tắc dinh dưỡng dành cho người tiểu đường:
- Chế độ ăn cân đối: Người tiểu đường nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để kiểm soát lượng đường huyết, tránh tăng đột ngột. Đồng thời, bữa ăn nên có nhiều rau xanh, củ quả để cung cấp nhiều chất xơ. Với nhóm tinh bột, nên thay các loại ngũ cốc tinh chế bằng ngũ cốc nguyên cám sẽ giúp kiểm soát đường huyết sau ăn tốt hơn.
- Protein lành mạnh: Người tiểu đường nên chọn nguồn protein lành mạnh, ít cholesterol như cá, thịt nạc, trứng, đậu hạt, sữa ít béo. Protein giúp duy trì cơ bắp, duy trì đề kháng, tạo cảm giác no lâu và giúp kiểm soát cân nặng.
- Chất béo tốt: Cùng với đó là lựa chọn chất béo từ thực vật như dầu olive, dầu hạt cải, hạt chia, quả bơ và các loại cá béo (như cá hồi).
- Ăn nhạt: Bao gồm cả ăn ít đường, muối và các loại gia vị để giúp kiểm soát đường huyết, huyết áp và các bệnh lý tim mạch.
- Tăng cường bữa phụ: Tâm lý ăn kiêng, sợ tăng đường huyết dễ khiến người tiểu đường bị suy nhược, kém dinh dưỡng. Do đó, ngoài 3 bữa chính, nên tăng cường thêm 2-3 bữa phụ trong ngày để bổ sung thêm dưỡng chất. Đồng thời ổn định năng lượng và mức đường trong máu. Bữa phụ có thể là các loại hoa quả ít ngọt, sữa chua không đường, sữa không đường hoặc sữa hạt ngũ cốc không đường.
Qua bài viết này đã giúp bạn trả lời cho câu hỏi người tiểu đường có ăn củ đậu được không. Củ đậu là một loại củ có giá trị dinh dưỡng cao, bình dân và dễ ăn. Tuy nhiên, với người tiểu đường thì nên ăn có chừng mực để tránh ảnh hưởng đến sức khoẻ và đường huyết.
Bên cạnh đó, người tiểu đường có thể tăng cường dinh dưỡng bằng việc bổ sung thêm 1-2 ly sữa hạt ngũ cốc 25 Beta Glucare mỗi ngày.
Sữa hạt ngũ cốc 25 Beta Glucare được nghiên cứu dành riêng cho người có đường huyết cao. Nhờ bổ sung thành phần beta glucan giúp tăng sức đề kháng, hạ đường huyết và mỡ máu. Đồng thời, có thêm thành phần vitamin nhóm B tổng hợp giúp hỗ trợ hấp thu dưỡng chất, ngủ ngon giấc.
Nguồn tham khảo:
- What are the health benefits of jicama?, https://www.medicalnewstoday.com/articles/324241#antioxidants, truy cập 05/02/2025.
- 8 Health and Nutrition Benefits of Jicama, https://www.healthline.com/nutrition/jicama-nutrition-benefits#heart-health , truy cập 05/02/2025.